3,5 miljard
De dekolonisatie van Suriname verliep rampzalig en is bepaald geen hoogtepunt in de carrières van premier J.M. den Uyl en de minister van ontwikkelingssamenwerking J.P. Pronk. Zij wilden beide zo snel mogelijk van Suriname af terwijl de meerderheid van de Surinamers helemaal niet op onafhankelijkheid zat te wachten. De hindoestanen vreesden amok met de creolen. Nederland vertrok halsoverkop en liet een cheque achter van 3,5 miljard gulden. Veel Surinaamse Nederlanders vreesden chaos en maakten gebruik van hun recht om naar Nederland te verhuizen. Het land bleef berooid van menselijk kapitaal achter.
Met die 3,5 miljard ontwikkelingshulp liep het niet goed af. De Surinaamse autoriteiten wezen Nederlandse inmenging af en het geld werd niet ingezet voor de zo broodnodige diversificatie van de economie. Wel wakkerde de grote zak geld corruptie en cliëntelisme nog verder aan. De hulpverslaving, waar Pronk in zijn recente boek (Suriname – Van wingewest tot natiestaat. LM Publishers, 2020) het boetekleed voor aantrekt, heeft Suriname schade berokkend.
De Nederlandse invloed in Suriname was na 1975 niet verdwenen. In 1980 was Suriname economisch afgezakt tot het niveau van Haïti. Bouterse pleegde samen met andere onderofficieren een coup en werd daarbij volgens een aantal bronnen met raad en daad bijgestaan door de Nederlandse militair attaché, kolonel Valk. Het onderzoeksrapport dat later werd geschreven en de overige relevante archiefstukken komen pas in 2060 vrij. Dit gegeven voedt de wijdverbreide gedachte in Suriname dat Nederland met die coup meer te maken heeft dan het officieel wil toegeven.
De rest is geschiedenis. Suriname is door Bouterse en zijn clan leeggeroofd. De schuldenberg, met name aan China, is immens. De Surinaamse kiezers hebben zich op vreedzame wijze bevrijd van het bewind van Bouterse. Dat kon alleen gebeuren omdat er voldoende kiezers waren die bereid waren om etnische lijnen te overstijgen. Dat is een geweldige prestatie die hoop biedt voor de toekomst. En het is ook een prestatie die onze eigen Stef Blok niet voor mogelijk hield.
Zwart goud
Er is voor de kust van Suriname olie gevonden. Het zwarte goud wordt, niet geheel ten onrechte, vaak ook de zwarte vloek genoemd aangezien de oliegelden corruptie kunnen bevorderen. De nieuwe president Chan Santokhi wil er alles aan doen om zijn land vooruit te helpen. Hij weet als geen ander hoe het zwarte goud het land kan verwoesten.
Santokhi heeft een belangrijke rol in Suriname gespeeld. Hij heeft als geen ander in zijn hoedanigheid van minister van Justitie de berechting van Bouterse voor de Decembermoorden bevorderd. Hij en zijn partij hebben verschillende etnische groepen verenigd.
Er wacht hem een immense opdracht. Toen hij het presidentieel paleis voor het eerst als president betrad bleek dat Bouterse zelfs de computers had meegenomen. Suriname is bijna failliet. Santokhi roept de Surinaamse diaspora op om te investeren in hun moederland. Velen zullen daartoe bereid zijn maar er is veel geld nodig. ►